ثبت علائم تجاری، به معنای ثبت علامت مورد نظر، مطابق مراحل و راهنمای آن، جهت انحصاری کردن مالکیت آن علامت بوده و نحوه ثبت علائم تجاری، از طریق مراجعه به سامانه مالکیت معنوی می باشد. ممنوع نبودن علامت مورد نظر و عدم ثبت آن، پیش از این، توسط شخص دیگر، از جمله شرایط ثبت علائم تجاری هستند. همچنین، مدارک مورد نیاز ثبت علائم تجاری، شامل کارت بازرگانی، به همراه کارت ملی ثبت کننده علامت تجاری می باشد.

بند الف ماده 30 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری، به تعریف علامت تجاری پرداخته است. این ماده، مقرر می دارد:« علامت، یعنی هر نشان قابل رویتی که بتواند، کالاها یا خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی را از هم متمایز سازد.» بر اساس این ماده، علائم تجاری، نشانی هستند که معرف یک کالا یا خدمات، در بازار تجارت آن کالا و خدمات، بوده و از همین رو، انتخاب دقیق آن، از اهمیت بسزایی، برخوردار است و باید در انتخاب آن، دقت نظر کافی به خرج داد.

انتخاب نام یا علائم تجاری ای که قبلا، توسط یک شخص حقوقی یا حقیقی دیگر، انتخاب و بر اساس مراحل نحوه ثبت علائم تجاری، به ثبت رسیده، ممنوع است. به همین علت، هیچ کس نمی تواند، علامت تجاری منحصر به فرد شخص حقیقی یا حقوقی دیگر را انتخاب کند. بر همین اساس، برای، انحصاری شدن علائم تجاری، باید اقدام به ثبت آن نمود. از سوی دیگر، نحوه ثبت علائم تجاری، تابع مراحل خاص خود بوده و بدون طی کردن آن مراحل، امکان ثبت علائم تجاری، وجود نخواهد داشت

منظور از ثبت علائم تجاری چیست؟

با توجه به ماده 30 قانون ثبت طرح های صنعتی، اختراعات و علائم تجاری، علامت تجاری، نشانی است که معرف کالا یا خدمات اشخاص حقیقی و حقوقی بوده و آن ها را از سایر کالاها و خدمات، متمایز می کند. همچنین، ماده 31 این قانون، مقرر می دارد: “حق استفاده انحصاری از یک علامت، به کسی اختصاص دارد که آن علامت را طبق مقررات این قانون، به ثبت رسانده باشد.” بر اساس این ماده، برای اینکه شخص حقیقی یا حقوقی دیگری، نتواند از علامت تجاری طراحی شده برای شرکت یا برند ما استفاده کند و آن علامت، در انحصار ما باشد، باید اقدام به ثبت آن نماییم.

با توجه به مقدمات بالا، در پاسخ به این پرسش که منظور از ثبت علائم تجاری چیست؟ می توان گفت: مقصود از ثبت علائم تجاری، این است که شخص حقیقی یا حقوقی ای که قصد دارد، از یک علامت تجاری، جهت ماندگار کردن کالا و خدمات خود، در بازار و در ذهن مشتریان، استفاده کند، اقدام به ثبت آن، بر اساس مراحل و راهنمای نحوه ثبت علائم تجاری کرده که به این روند، ثبت علائم تجاری گفته می شود.

شایان ذکر است، متقاضیان ثبت علائم تجاری، بر اساس مراحل و راهنمای ثبت آن، قبل از هر چیز، باید، اقدام به استعلام برند و علامت تجاری مورد نظر خود نمایند تا از عدم وجود علامت مشابه، مطمئن شوند. نحوه استعلام علائم تجاری، همانند نحوه ثبت علائم تجاری، دارای مراحل مخصوص به خود بوده و از طریق مراجعه به آدرس سایت مرکز مالکیت معنوی، یعنی iripo.ssaa.ir یا از سایت روزنامه رسمی، به آدرس rrk.ir، امکان پذیر می باشد.

نکته مهم دیگر اینکه، بر اساس قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری، برخی از نام ها و علامت های تجاری، ممنوع بوده و اشخاص حقیقی یا حقوقی، هنگام ثبت علامت تجاری مخصوص خود، نمی توانند از علائم ممنوع، نظیر  پرچم مملکت ایران و هر پرچم دیگری که دولت ایران، استعمال آن را به عنوان علامت تجارتی منع کند، علائم موسسات رسمی مانند هلال احمر و نظایر آن و سایر موارد مندرج در قانون، استفاده کنند. 

نحوه ثبت علائم تجاری

در قسمت قبل، در خصوص این موضوع که مقصود از ثبت علائم تجاری چیست، توضیح دادیم و گفتیم که جهت انحصاری کردن یک علامت تجاری، همانند ثبت اختراع، باید اقدام به ثبت آن، بر اساس مراحل و راهنمای نحوه ثبت علائم تجاری کرد. در این قسمت، قصد داریم، نحوه ثبت علائم تجاری را همراه با راهنمای کامل تصویری آن، آموزش دهیم. جهت ثبت علائم تجاری، بر اساس راهنمای کامل آن، ابتدا باید به آدرس سامانه ثبت علائم تجاری، یعنی ipm.ssaa.ir مراجعه کرد. نحوه ثبت علائم تجاری، مطابق آموزش مراحل و راهنمای کامل زیر می باشد:

در ابتدا، باید آدرس ipm.ssaa.ir یا عبارت “سامانه مالکیت معنوی” را در مرورگر خود، جست و جو نموده تا وارد صفحه ای، مشابه صفحه زیر شوید. پس از ورود به سامانه، از قسمت سمت چپ صفحه، گزینه ثبت نام متقاضی یا ورود اعضا را انتخاب کنید.

در این مرحله از آموزش مراحل نحوه ثبت لوگو، نام کاربری و رمز عبور خود را وارد کنید و گزینه ورود به سامانه را انتخاب نمایید. چنانچه پیش از این، اقدام به عضویت در سامانه مالکیت معنوی نکرده اید، در ابتدا، ثبت نام در این سامانه را انجام دهید.

پس از ثبت اطلاعات مربوط به مالک و در صورت لزوم، معرفی شخص جدیدی در کنار وی، به عنوان مالک دوم، با ذکر درصد، می توانید اقدام به بارگذاری ضمائم اظهارنامه خود نموده و گزینه ثبت نهایی و پرداخت هزینه را انتخاب کنید تا پس از پرداخت هزینه، به شما یک کد رهگیری داده شود.

پس از طی کردن این مراحل، اظهارنامه ثبت شده، در کارتابل عمومی شما، در سامانه مالکیت معنوی، موجود خواهد بود و می توانید از طریق کارتابل عمومی خود، اقدام به پیگیری آن نمایید.