یکی از رایجترین انواع مالیات، مالیات بر درآمد است . اینکه اصلا مالیات بر درآمد چیست و چگونه اخذ میشود و اساسا انواع آنها کدامند، موضوعاتی است که در این مطلب بدان خواهیم پرداخت.برای اطلاعات دقیقتر با کارشناسان حامی ارقام در ارتباط باشید.
تماس با کارشناسان ما: 02191302636
فهرست محتوا
مالیات بر درآمد چیست؟
تمامی اشخاص حقیقی، شرکتها و اصناف بازار باید به نسبت درآمدی که از شغل خود دارند، به دولت مالیات پرداخت کنند.
این مالیات تقریباً در همهی کشورهای جهان تحت عنوان Income tax اخذ میشود. بر اساس قانون کسب و کار، همهی افراد باید درآمد سالانهی خود را به دولت گزارش کنند.
سازمان امور مالیاتی بر اساس میزان درآمد، شرایط شغلی و دیگر پارامترهای تأثیرگذار، مقدار مالیات را تعیین میکند که برای هر فرد درصد متفاوتی است. این درصد با افزایش مقدار درآمد به صورت ثابت رشد نمیکند و به صورت تصاعدی تغییر میکند.
انواع مالیات بر درآمد کدام اند؟
هر شخص با توجه به شغل خود و درآمدی که دارد باید در این زمینه و نحوه خدمات مالیاتی اطلاعات کامل داشته باشد. در نظر داشته باشید عدم آگاهی لازم در این زمینه ممکن است شما را با مشکلات مالیاتی زیادی مواجه کند که بر پیشرفت شغلی شما تأثیر منفی خواهد گذاشت. به طور کلی مالیات بر درآمد به دسته بندیهای زیر تقسیم میشود:

مالیات بر درآمد سکه
بر اساس بخشنامه های سازمان امور مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی که از سال 1397 به بعد اقدام به خرید سکه از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نموده اند مشمول مالیات بر سکه هستند.
اجاره املاک و مستغلات
در دسته اول مطابق با ماده 54 قانون مالیات، شخص مالک باید معادل با کل مبلغ اجاره، چه نقدی و چه غیر نقدی، با کسر 25 درصد مالیات بپردازد. 25 درصد به خاطر هزینههای جانبی، تعهدت و استهلاک میباشد.
مشاغل
مشاغل در دسته مالیاتهای مستقیم قرار دارد. مالیات بر درآمد در کنار مالیات بر دارایی دو بخش از مالیاتهای مستقیم هستند.
کشاورزی
مالیات بر درآمد کشاورزی نوعی مالیات است که دولت آن را از کشاورزان طلب می کند، که شامل انواع فعالیت های کشاورزی می شود. همچنین بر اساس میزان درآمد افراد از فعالیت های کشاورزی مقدار آن تعیین می شود. افراد حقیقی و حقوقی که در حوزه های مختلف کشاورزی فعالیت می کنند مشمول پرداخت مالیات کشاورزی می باشند
اجاره املاک
مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال 1402، مالیاتی است که از فرد اجاره دهنده ملک اخذ می شود و مهلت پرداخت آن، تا 31 تیر ماه خواهد بود. نحوه محاسبه این مالیات، بر ماخذ 75 درصد اجاره بهای سالیانه و با توجه به نرخ های اعلامی در قانون مالیات های مستقیم بوده و اجاره دهندگان ملک به پدر، مادر، فرزند و اجداد، از جمله افراد معاف از پرداخت این نوع از مالیات هستند.
حق الوکاله
وکلا باید 5٪ ححق الوکاله ای که دریافت میکنند را به عنوان مالیات حق الوکاله به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت کنند. در مواردی این درصد مالیات حق الوکاله تفاوت پیدا میکند که در این قسمت به صورت مجزا این موضوع را بررسی کرده ایم: درصد مالیات حق الوکاله برای اختلافات مالی 5٪ حق الوکاله است.
مالیات بر درآمد حقوق
مالیات حقوق بهعنوان یک مالیات تکلیفی و مستقیم در نظر گرفته میشود. تکلیفی به این معنا است که کارفرما وظیفه محاسبه و پرداخت آن را دارد و کارکنان وظیفهای در قبال آن ندارند و مستقیم به این معنا است که این مالیات مستقیما از درآمد اشخاص حقیقی یا حقوقی به دست میآید.
اتفاقی
یکی از انواع مالیات هایی است که بر اساس درآمد های نقدی یا درآمد های غیر نقدی که به وسیله شخص حقیقی یا شخص حقوقی به شکل بلاعوض و یا از راه معامله های حساب شده و یا تحت عنوان هدیه یا هر چیز دیگری مانند این به دست بیاید، اخذ شود.
اشخاص حقیقی
فرمول محاسبه مالیات اشخاص حقیقی
- نرخ ۱5% تا ۵۰ میلیون تومان اول
- نرخ 20% درصد تا ۵۰ میلیون تومان دوم
- نرخ 25% درصد برای مابقی درآمد مشمول مالیات که از 100 میلیون به بالا میباشد
اشخاص حقوقی(شرکتها)
درآمد شرکت ها و درآمد حاصله از فعالیتهای انتفاعی آنها در داخل یا خارج کشور بعد از کسر هزینه های مربوط به درآمدهای غیر معاف و اعمال معافیت های مربوطه مشمول مالیات با نرخ 25% ( بیست و پنج درصد) است.
البته به این توجه داشته باشید که بعضی از فعالیت ها نرخ مخصوص و منحصر به فرد خود را دارند.
پس طبق قانون هر شرکت یا شخص حقوقی باید با اعمال معافیت مالیاتی و در نهایت کنار گذاشتن درآمدهای معاف خود سهم خود را پرداخت کند.
محاسبه مالیات بر درآمد
همه افراد واجد پرداخت مالیات بر درآمد در کشور، بایداین محاسبه را برای کسب و کار خود بدانند. در حین تکمیل اظهارنامه از روشهای آن استفاده کنند.
همه کسانی که فعالیت اقتصادی معینی دارند، باید پیش از هر چیز اقدام به اخذ کد مالیاتی خود کنند. بعد از ثبتنام در سامانه سازمان امور مالیاتی کشور، در چارچوب تعیین شده این سازمان اقدام به ثبت هزینهها و درآمدهای کسب و کار خود کنند.
پس از آن، تمامی این افراد، به صورت سالیانه اسناد مالی ثبت شده خود را به همراه اظهارنامه مالیاتی در موعدی مقرر به اداره مالیات تسلیم نمایند.
در صورت عدم ارائه اظهارنامه در زمان مقرر مودیان مبلغ 30% مالیات اعلام شده خود را به عنوان جریمه به صورت مازاد پرداخت میکنند.

شیوه محاسبه مالیات بر درآمد بر کسب و کارها
در صورتی که 3 سال پیاپی این اظهارنامه ارائه نگردد، مجازاتهای سنگینتری در انتظار افراد خواهد بود.شیوه محاسبه، با توجه به جدول هر سال جاری انجام میگیرد. به این صورت که کسب و کارهایی با درآمد سالیانه 28.800.000 تومان معاف از مالیات بودهاند. پس از آن بسته به میزان درآمد، درصد مالیات آنها مشخص میشود.
در این قسمت کسب و کارها به سه گروه زیر تقسیم میشوند:
- گروه اول با درآمد سالانه بالای 55 میلیارد ریال
- گروه دوم با درآمد سالانه بین 18 تا 55 میلیارد ریال
- گروه سوم با درآمد سالانه کمتر از 18 میلیارد ریال
نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی سال 1402
سئوالی که در ذهن افراد بسیاری مطرح میشود این است که نرخ مالیات بر درآمد مشاغل چند درصد است؟
در این ارتباط باید به ماده 131 مراجعه کرد. این نرخ پلکانی است و بر اساس درآمد شامل مالیات بر درآمد شما 15 یا 20 یا 25 درصد خواهد بود. محاسبه مالیات مشاغل به کمک نرخ ماده 131 به این شکل انجام میشود.
- تا 39 میلیون و 600 هزار تومان از سود سالیانه از معافیت مالیاتی برخوردار است.
- تا 200 میلیون تومان اول، نرخ 15 درصد
- تا 200 میلیون تومان دوم ، نرخ 20 درصد
- باقیمانده درآمد مشمول مالیات با نرخ 25 درصد
جدول مالیات حقوق سال ۱۴۰۲ کارکنان دولتی و غیردولتی
پله | درآمد مشمول ماهانه (میلیون ریال) | درآمد مشمول سالانه (میلیون ریال) | نرخ مالیات |
---|---|---|---|
۱ (معاف) | ۰ تا ۱۰۰ | ۰ تا ۱.۲۰۰ | ۰ |
۲ | نسبت به مازاد ۱۰۰ تا ۱۴۰ | نسبت به مازاد ۱.۲۰۰ تا ۱.۶۸۰ | ۱۰ |
۳ | نسبت به مازاد ۱۴۰ تا ۲۳۰ | نسبت به مازاد ۱.۶۸۰ تا ۲.۷۶۰ | ۱۵ |
۴ | نسبت به مازاد ۲۳۰ تا ۳۴۰ | نسبت به مازاد ۲.۷۶۰ تا ۴.۰۸۰ | ۲۰ |
۵ | نسبت به مازاد بر ۳۴۰ | نسبت به مازاد مازاد بر ۴.۰۸۰ | ۳۰ |
نکته مهم: معافیتهای مذکور بصورت سالانه است و برای تبدیل آنها به ماهانه اعداد بالا را باید بر ۱۲ ماه تقسیم کرد. مالیات پرداخت شده در پایان هر ماه بصورت علیالحساب است و مالیات قطعی در پایان سال و لیست تعدیل محاسبه شده توسط حسابدار شرکت/ سازمان مشخص خواهد شد. در صورتیکه جمع پرداختیهای مشمول مالیات در کل سال از معافیت مالیات حقوق سال ۱۴۰۲ کمتر باشد، این مبلغ مازاد پرداختی توسط سازمان امورمالیاتی به کارگر برگشت خواهد شد.

سخن پایانی:
نحوه محاسبه مالیات بر درآمد مستلزم اطلاع از قوانین و تکنیکهای مالیاتی و همچنین ریزهکاریهای دیگری است که آگاهی از آنها برای کلیه صاحبان کسب و کارها ضروری است. به ویژه در سالهای اخیر که سازمان مالیاتی با راهاندازی سامانههای اینترنتی اقدام به الکترونیکی نمودن اجرای تکالیف نموده است.
برای اطلاعات بیشتر درباره نحوه محاسبه مالیات بر درآمد، معافیتهای مالیاتی،سقف معافیت مالیاتی و کلیه امور مالی و حسابداری به صفحه اینستاگرام حامی ارقام بپیوندید. دپارتمان ارتباط با مشتریان گروه حامی ارقام، همواره آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند. برای دریافت انواع مشاوره درباره ثبت انواع شرکت، دورههای آموزشی حامی ارقام، همایشها و… با ما در ارتباط باشید.
شماره تماس: 02191302636
ایمیل: Hamiargham2[@]gmail.com