حسابداری چیست؟

برای بسیاری از افراد تازه وارد در زمینه حسابداری، این سوال پیش خواهد آمد که تعریف حسابداری چیست؟ باید گفت که تعاریف متعددی برای این علم وجود دارد؛ مختصر‌ترین تعریف این است که، حسابداری علم شناسایی، اندازه گیری و ثبت گزارش رویداد‌های اقتصادی است، که به استفاده کنندگان ارائه شده و امکان قضاوت و تصمیم گیری را برای آن‌ها فراهم می‌کند.

تعریف حسابداری به زبان ساده چیست؟

در پاراگراف بالا، علم حسابداری را به روش تخصصی برای شما تعریف کردیم. اما اگر بخواهیم  به زبان ساده  بگوئیم که:

هر سازمان یا موسسه‌ای فارغ از نوع و نحوه فعالیت (انتفاعی، غیر انتفاعی، دولتی و خصوصی و…) در جریان فعالیت‌های خود در یک دوره زمانی مشخص، معاملات و رویداد‌های مالی متنوعی نظیر خرید و فروش کالا و خدمات، دریافت و پرداخت پول و وام و تسهیلات مالی فراوانی را انجام می‌دهد. همچنین در طی این زمان و در جریان فعالیت‌های اقتصادی وقایعی نیز نظیر کهنگی و فرسودگی اسباب و اموال نیز رخ خواهد داد.

با کمک حسابداری و اصول آن می‌توان، این اطلاعات و رویداد‌های مالی را به طور منظم جمع آوری، تجزیه و تحلیل، اندازه گیری، ثبت، طبقه بندی و تجمیع و تلخیص کرد و در نهایت در قالب گزارشات مالی، در اختیار استفاده کنندگان درون و برون سازمانی قرار داد. این اشخاص با استفاده از این گزارشات، درباره امور موسسه و فعالیت‌های مالی آن تصمیم گیری خواهند کرد.

تمامی مدارکات و گزارشات ، با مفاهیم مشخص و اصطلاحاتی دقیق تهیه می‌شوند. این مفاهیم و اصطلاحات، در بیان و انتقال این گزارشات نیز، استفاده می‌شوند. بر همین اساس می‌توان فهمید که چرا، این رشته را زبان تجارت می‌خوانند. زیرا این علم، زبانی مشترک برای بیان و انتقال اطلاعات مالی است.

البته در سال‌های اخیر، با توجه به نگرش سیستمی به سازمان‌ها، دیگر حسابداری را یک سیستم اطلاعاتی می‌دانند.

چرا به حسابداری احتیاج داریم؟

با کمک این دانش و به کارگیری آن است که، اطلاعات مالی مربوط به موسسات دولتی و خصوصی، انتفاعی و غیر انتفاعی به بهترین شکل ممکن فراهم شده و در اختیار اشخاص ذینفع و ذیحق قرار می‌گیرد. ما نه تنها برای امور مالی موسسات، بلکه برای امور زندگی و مخارج فردی نیز به حسابداری نیاز داریم.

رشته حسابداری چیست؟

رشته حسابداری، در واقع رشته‌ای شناور بوده و افراد از هر سه گروه ریاضی، انسانی و تجربی می‌توانند در این رشته تحصیل کنند. حتی بعد از پایان سال اول دبیرستان نیز، شما می‌توانید با انتخاب هنرستان تحصیل کنید.

پیش نیاز‌های اولیه برای تحصیل در این رشته ریاضی است، سپس باید با اقتصاد خرد و کلان آشنایی داشته باشید. یک حسابدار باید توانایی و البته حوصله ارزیابی و بررسی دقیق، رویداد‌های مالی را داشته باشد، همچنین از دقت بالایی برخوردار بوده و اسناد و مدارک را بدون کم و کاست جمع آوری کند. پس داشتن نظم، دقت و حوصله برای به موفقیت رسیدن در این رشته حرف اول را می‌زند. برخی از دروس تخصصی رشته حسابداری عبارتند از: اصول حسابداری، حسابداری میانه،  دولتی، صنعتی، پژوهش عملیاتی، مدیریت مالی، اقتصاد خرد و کلان و…است.

موقعیت شغلی حسابداری در ایران چگونه است؟

توجه روزافزون دانشجویان و افراد دیگر برای یادگیری و فعالیت در جوزه حسابداری سبب شده تا بسیاری از افرادی که می‌خواهند وارد این حوزه شوند درباره بازار کار آن احساس نگرانی کنند.

باتوجه به نیازی که از سمت شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف درباره جذب حسابدار حس می‌شود باید بگوییم این رشته بازار کار بسیار خوبی دارد زیرا از کوچک‌ترین کسب‌وکار تا بزرگ‌ترین شرکت‌ها برای اداره امور مالی‌شان به حسابدار نیاز دارند. جالب است بدانید  این رشته  در دانشگاه‌های دولتی، آزاد و غیر انتفاعی بیش‌ترین ورودی و کم‌ترین فارق‌التحصیلان بیکار را دارد.

ویژگی‌های یک حسابدار خوب چیست؟

حسابدار در موسسه، رویداد‌ها و عملیات مالی را سروسامان داده و سوابق مالی را تهیه و بررسی می‌کند. او باید تمامی وظایف خود را، براساس اصول و استاندارد‌های حسابداری انجام دهد. در پاسخ به اینکه حسابدار کیست، باید گفت که کار جمع آوری، تجزیه و تحلیل، اندازه گیری و تجمیع و تلخیص رویداد‌های مالی را انجام داده و آن را در نهایت در اختیار استفاده کنندگان قرار می‌دهد. او مسئول مالی مشتریان، مدیران و طلبکاران شرکت است.

این شغل یکی از سخت‌ترین مشاغلی است که در جامعه وجود دارد زیرا باید باتوجه به تمام پیچیدگی‌های مالی و فشار و استرسی که به شما وارد می‌شود، بهترین گزارش آماری را ارائه دهید.

برای اینکه به یک حسابدار خوب تبدیل شوید ابتدا باید قدرت صبر و تمرکز را در خودتان بالا ببرید، تا فشار ساعت‌ها کار نتواند شما را خسته  و دقت شما را در کار پایین بیاورد.

دومین کاری که باید بکنید اینکه روابط اجتماعی و قدر برقرای ارتباط با دیگران را در خودتان تقویت کنید تا بتوانید در گفت‎وگو با مدیر و سایر اعضای شرکت و همچنین سازمان‌های مختلف بتوانید خوب عمل کنید.

یادگیری نرم‌افزارهای آماری در کنار نرم افزار مالی سومین و یکی از مهم‌ترین کارهایی است که برای پیشرفت شغلی باید انجام دهید زیرا این نرم افزارها در بالابردن دقت و صحت گزارشات شما کمک بسیاری می‌کند.

شاخه‌های حسابداری

یادگیری نرم‌افزارهای آماری امروزه به‌قدری مورد توجه شرکت‌ها و کسب‌وکارهای مختلف قرار گرفته که به یک ملاک اصلی برای استخدام تبدیل شده است. این رشته شاخه‌های بسیاری دارد که شما می‌توانید با بررسی و تحقیق شاخه موردعلاقه‌تان را پیدا کنید و در آن مشقول به کار شوید. در ادامه به بررسی شاخه‌های آن میپردازیم.

حسابداری صنعتی

یکی از مهم‌ترین و در عین‌حال سخت‌ترین شاخه‌های حسابداری، حسابداری صنعتی است که در شرکت‌های تولیدی کاربرد دارد. در این شاخه حسابداران موظف اند با بررسی اطلاعات و داده‌های موجود درباره هزینه‌های مربوط به مواد اولیه، فرایند تولید و سود شرکت قیمت نهایی یک محصول را تعیین کنند.

قیمتی که تعیین می‌شود باید به‌طوری باشد که در بازار فروش پذیرفته شود و در عین حال شرکت را به سوددهی برساند پس فعالیت در این رشته نیاز به تمرکز و قدرت تحلیل بالا دارد زیرا با یک اشتباه می‌تواند شرکت را متحمل ضرر زیادی بکند.

 حسابداری دولتی

هرجا که صحبت از بودجه و تقسیم‌بندی آن باشد حصور حسابدار هم ضروری است. سازمان‌ها و وزارت‌خانه‌های دولتی از این قاعده مستثنا نیستند، چرا که تقسیم‌بندی بودجه سالانه آن‎ها نیاز به محاسبات و تحلیل‌های آماری داردو حسابداری دولتی شاخه‌ای از رشته حسابداری است، که افراد با فعالیت در آن بودجه مورد نیاز ادارات و نهادهای دولتی را محاسبه می‌کنند.

 حسابداری فروشگاهی

حسابداری فروشگاهی به بررسی و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات مالی شرکت به‌صورت سیستماتیک گفته می‌شود.

در این شاخه از حسابداری فرایندهای مالی و وضعیت آن در تجارت بررسی می‌شود، تا صاحبان شرکت بتوانند تصمیمات درستی را درباره ادامه فرایند مالی آن اتخاذ کنند. این کار ممکن است، به‌صورت برونسپاری انجام شود.

حسابداری مالیاتی

یکی از مسائل مهمی که شرکت‌ها و کسب‌وکارهای مختلف با آن سروکار دارند مالیات است. قوانین مالیاتی امروزه بسیار پیچیده شده و به‌دلیل عدم آگاهی مدیران از نحوه اداره آن مشکلات بسیاری را ایجاد کرده است.

مالیاتی یکی از شاخه‌های مهمی است که با کسب مهارت‎هایی مانند شناخت قوانین مالیاتی و نحوه تشکیل پرونده، ایجاد اظهارنامه الکترونیکی مالیات، یادگیری ساختار مالیات، تسلط بر قوانین اعتراضی و تجدید نظر و آماده‌کردن مدارک به شکل صحیح برای ارائه ان به اداره مالیات به اداره مسائل مالیاتی شرکت می‌پردازد.

حسابداری مالی

امروزه اداره امور مالی یک شرکت برعهده بخش مالی آن است تا با بررسی دقیق اطلاعات و ارادئه گزارشات مربوطه به مدیران و سهام‌داران شرکت بتوانند تصمیم درستی را درباره چگونگی فرایند مالی اتخاذ کنند.

حسابداران مالی یک شرکت وظیفه دارند تمام اطلاعات مالی را جمع‌آوری کنند و با کمک نرم‌افزارهای آماری به محاسبه آن‌ها بپردازند و در نهایت گزارشات مربوطه را به صاحبان شرکت ارائه دهند.

 حسابداری مدیریت

از حسابداری مدیریت تعریف‌های گوناگونی وجود دارد اما اگر بخواهیم یک تعریف جامع از آن ارائه دهیم باید بگوییم  یعنی جمع‌آوری، پردازش، طبقه‌بندی و و تحلیل آماری که برای مدیران مناسب باشد.

درواقع مدیر مالی یک سازمان باید اطلاعات را به‌گونه‌ای دسته‌بندی کند که مدیران شرکت با بررسی گزارشات مربوطه بتوانند برای آینده مالی شرکت تصمیم درست را بگیرند.

 بازرگانی

جمع‌آوری و تحلیل داده‌های شرکت درباره موارد مالی و ارائه‌ آن‌ها به مدیر شرکت وظیفه اصلی این بخش است. گزارشاتی که حسابدار بازرگانی ارائه می‌دهد باید شامل اطلاعاتی مانند وضعیت دارایی‌های شرکت، بدهی‌های سازمان و اطلاعات وضعیت سرمایه‌گذاری شرکت باشد.  بازرگانی شاخه‌ای از حوزه حسابداری است که در آن تنظیم گزارشات مالی شرکت، انجام امور بانکی، امور بیمه، ثبت معاملات ارزی و بررسی بورس و اوراق بهادار صورت می‌گیرد.

 حقوقی

حسابداری حقوقی در زمینه امور مالی مرتبط با یک فرد و یا تجارت به تحقیق و حسابرسی می‌پردازد.

به طور کلی  حقوقی ترکیبی از روش‌های حسابداری و تحقیقی است که به منظور کشف جرایم مالی از آن‌ استفاده‌های مفیدی می‌شود. حسابداران حقوقی می‌توانند در شرکت‌های بیمه، بانک‌ها، نیروی پلیس سازمان‌های دولتی و یا حتی شرکت‌های مربوطه استخدام و مشغول به کار شوند.

 عمومی

حسابداری عمومی وظیفه حفظ و اطمینان از صحت و درستی سوابق مالی موسسات را دارند. این دسته از حسابداران موظفند تا برای مشتریان خود اقدام به تهیه گزارش‌های مالی و انجام امور مرتبط با حسابرسی صورت‌های مالی کنند.

نسبت به سایر زیرشاخه‌های آن در زمینه‌های گسترده‌تر و متنوع‌تری می‌توانند خدمات خود را به مشتریانشان ارائه دهند.