برای نقل و انتقال سهام ، یکی از بررسی هایی که در اداره ثبت شرکت ها انجام میشود تطبیق مالکیت سهام یا سهم الشرکه در صورت جلسات ارائه شده به آن اداره با سوابق موجود در پرونده ثبتی هر شرکت است.
در صورت وجود هر گونه مغایرت در تعداد سهام و سهم الشرکه، پذیرش نشده و رد می شود.
اداره ثبت شرکت ها دارای بانک اطلاعاتی راجب به سهامداران و اعضای هیئت مدیره با مشخصات شناسنامه ای هر شرکت ثبت شده است.
نیاز به مشاوره در مورد ثبت شرکت دارید ؟ همین الان با شماره زیر تماس بگیرید
02191303232
نحوه نقل و انتقال سهام در شرکت های سهامی
در شرکت های سهامی معمولا دفتر ثبت سهام وجود ندارد همینطور شرکت ها فاقد برگه سهام می باشند که این موضوع ممکنه مالکیت سهامداران را دچار مشکل کند چون هیچ دستگاه و ارگانی برای نظارت به این موضوع وجود ندارد .
تنها مستند موجود برای اثبات مالکیت سهام سهامداران لیست سهام مجامع عمومی است که در اداره ثبت شرکت ها موجود است و در موارد مقتضی مراجع قضایی در صورت عدم وجود دفتر سهام، لیست سهامداران را از اداره ثبت شرکت ها استعلام می گیرد.
ولی این لیست نمی تواند به تنهایی ملاک صدور احکام قضایی باشد .
سهام جزو حقوق مالی به حساب می آید و حکم مال منقول داره که هم به صورت قهری و هم اختیاری و قراردادی قابل نقل و انتقال است.
صلاحیت انتقال سهام با توجه به اساسنامه شرکت هم با مجمع عمومی عادی یا فوق العاده است ، هم با هیئت مدیره.
انتقال سهام از موارد الزامی برای ثبت به حساب نمی آید.
طبق ماده 106 لایحه اصلاحی قانون تجارت از موارد آگهی ثبتی نیست.
تشریفات انتقال سهام به دو دسته سهام بانام و بی نام تقسیم میشود:
- انتقال سهام بی نام
- انتقال سهام با نام
انتقال سهام بی نام
طبق ماده 39 لایحه اصلاحی قانون تجارت سهام بی نام بصورت سند در وجه حامل تنظیم و دارنده آن ، مالک آن به حساب می آید مگر آنکه خلافش ثابت شود.
نقل و انتقال سهام بی نام با قبض و اقباض ( ستاندن مال و دادن بهای آن) انجام میشود .
گواهینامه موقت سهام بی نام در حکم سهام بی نام است و از نظر مالیات مشمول قوانین و مقررات سهام بی نام است.
تا زمانیکه تمام مبلغ اسمی سهام پرداخت نشده صدور ورقه سهم بی نام یا گواهینامه موقت بی نام غیر قانونی و ممنوع است.
به تعهدکننده اینگونه سهام، گواهینامه موقت بانام داده میشود .
انتقال سهام با نام
طبق ماده 40 لایحه اصلاحی قانون تجارت انتقال سهام بانام باید در دفتر سهام شرکت ثبت بشود و انتقال دهنده یا وکیل یا نماینده قانونی او باید انتقال سهام را در دفتر سهام شرکت امضا کند.
اگر تمام مبلغ اسمی سهم پرداخت نشده باشد، آدرس کامل انتقال گیرنده در دفتر سهام باید قید بشود و به امضای انتقال گیرنده یا وکیل یا نماینده قانونی او برسد و از جهت اجرای تعهدات ناشی از انتقال سهام معتبر است.
اگر هر تغییری در آدرس انتقال گیرنده بوجود بیاید ، باید این تغییر در دفتر سهام ثبت و امضا شود.
در هر نقل و انتقالی که این شرایط رعایت نشده باشد، هم از نظر شرکت و هم از نظر اشخاص ثالث بی اعتبار است و فقط بین طرفین خریدار و فروشنده معتبر است و خریدار می تواند از طریق مراجعه قضایی فروشنده را به انجام مراتب بالا ملزم کند.
تفاوت انتقال سهام در شرکت سهامی عام و شرکت های سهامی خاص
در شرکت های سهامی عام نقل و انتقال سهام نمی تواند مشروط به موافقت مدیران شرکت یا مجامع عمومی سهامداران بشود.
ولی در شرکت های سهامی خاص میشود در اساسنامه شرکت قید شود که انتقال سهام با موافقت مدیران شرکت و یا مجمع عمومی سهامداران انجام شود.
در حال حاضر در اداره ثبت شرکت ها، نقل سهام با قید موافقت مدیران در اساسنامه شرکت ، در صورتجلسه هیئت مدیره انجام میشود.
نقل و انتقال سهام ممتاز
طبق ماده 42 لایحه اصلاحی قانون تجارت هر شرکتی سهامی می تواند طبق اساسنامه و تا زمانیکه شرکت منحل نشده، با تصویب مجمع عمومی فوق العاده سهامداران، سهام ممتاز در نظر بگیرد.
امتیازات سهام ممتاز و نحوه استفاده از آن باید به وضوح تعیین شود.
هرگونه تغییر در امتیازات این سهام باید به تصویب مجمع عمومی فوق العاده برسد آنهم با موافقت دارندگان نصف بعلاوه یک سهام ممتاز.
در اساسنامه شرکت برای نقل و انتقال سهام ممتاز مقررات خاصی در نظر گرفته میشود که در زمان نقل و انتقال اینگونه سهام باید اجرا شود.
برای مثال انتقال سهام ممتاز باید به شخصی که دارای شرایط خاص مثلا دارای اعتبارات ویژه است انجام شود.
یا اینکه برای انتقال سهام ممتاز باید بقیه دارندگان سهام ممتاز موافق باشن که تمامی این مقررات باید در اساسنامه شرکت قید شده باشد .
انتقال سهام در اداره ثبت شرکت ها
طبق ماده 106 لایحه اصلاحی قانون تجارت نقل و انتقال سهام از موارد آگهی ثبتی نیست و طبق مواد 39 و 40 لایحه اصلاحی قانون تجارت نقل و انتقال سهام در شرکت های سهامی خاص جزو امور داخلی هر شرکت است و می بایست نقل و انتقال سهام بانام در دفتر انتقال شرکت قید شود و خریدار و فروشنده باید این دفتر را امضا کن و همینطور طبق اساسنامه شرکت مقررات مربوط به نقل و انتقال سهام اجرا شود.
ولی طبق ماده 46 قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی و اجتماعی و تکمیل بانک اطلاعاتی اداره ثبت شرکت ها، تصمیمات مربوط به انتقال سهام به همراه ارائه دفتر نقل و انتقال سهام و گواهی پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام باید به ثبت در اداره ثبت شرکت ها برسد .
طبق ماده 40 لایحه اصلاحی قانون تجارت در صورت امتنای فروشنده به امضای دفتر نقل و انتقال سهام، خریدار می تواند از طریق مراجعه قضایی فروشنده را ملزم به امضای دفتر نقل و انتقال سهام کند.
اگر تمام مبلغ اسمی سهم پرداخت نشده باشد ، آدرس کامل انتقال گیرنده در دفتر سهام باید قید شود و به امضای انتقال گیرنده یا وکیل یا نماینده قانونی او برسد و از جهت اجرای تعهدات ناشی از انتقال سهام معتبر است.
اگر هر تغییری در آدرس انتقال گیرنده بوجود بیاد، باید این تغییر در دفتر سهام ثبت و امضا شود.
در هر نقل و انتقالی که این شرایط رعایت نشود، هم از نظر شرکت و هم از نظر اشخاص ثالث بی اعتبار است.
چگونگی پرداخت مالیات انتقال سهام و نقل و انتقال سهم الشرکه
در تبصره 2 ماده 143 قانون مالیات های مستقیم بیان شده، از هر نقل و انتقال سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام و سهم الشرکه شرکا در سایر شرکت ها مالیات مقطوعی به میزان چهار درصد ارزش اسمی آن ها وصول می شود.
از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بردرآمد انتقال فوق الذکر مطالبه نمی شود.
انتقال دهندگان سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام مکلفند قبل از انتقال، مالیات متعلق را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند.
اداره ثبت شرکت ها و همچنین دفاتر ثبت اسناد رسمی موظفن در زمان ثبت تغییرات یا تنظیم سند انتقال، گواهی پرداخت مالیات تعلق گرفته را دریافت و به پرونده مربوطه پیوست کنند.
هر نوع انتقال سهامی باید دارای گواهی پرداخت مالیات که در ماده 143 قانون مالیات های مستقیم بیان شده، باشد .
همانطور که بیان شد طبق ماده 39 لایحه اصلاحی قانون تجارت سهام بی نام بصورت سند در وجه حامل تنظیم و دارنده ،مالک آن به حساب می آید مگر خلافش ثابت شود ولی برای ثبت نقل و انتقال سهام اعم از بانام و بی نام، باید گواهی پرداخت مالیاتی ذکر شده در ماده 143 قانون مالیات های مستقیم به همراه مدارک و مستندات هویتی سهامداران جدید به اداره ثبت شرکت ها ارائه شود.
زیرا طبق تبصره یک ماده 143 قانون مالیات های مستقیم هیچگونه تفکیکی برای اخذ گواهی پرداخت مالیات در نظر نگرفته و به همین علت است که اداره ثبت شرکت ها در زمان ثبت صورتجلسه انتقال سهام چه بانام و چه بی نام علاوه بر دریافت لیست سهامداران قبل و بعد از انتقال سهام، موظف به دریافت گواهی پرداخت مالیاتی نقل و انتقال سهام می باشند.
طبق ماده 143 قانون مالیات های مستقیم شرکت هایی که سهام آن ها طبق قانون مربوط از طرف هیئت پذیرش برای معامله در بورس قبول می شوند، از سالی که پذیرفته شدند تا سالی که از فهرست نرخ های در بورس حذف نشده در صورتیکه کلیه نقل و انتقالات سهام از طریق کارگزاران بورس انجام و در دفاتر مربوط ثبت شود، معادل ده درصد مالیات آنها بخشیده خواهد شد.
از هر انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکت ها در بورس و همینطور مابقی اوراق بهاداری که در بورس معامله می شوند، مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام وصول و از این بابت مبلغ دیگری بعنوان مالیات بر درآمد انتقال سهام و حق تقدم سهام گرفته نخواهد شد.
کارگزاران بورس موظف اند مالیات عنوان شده را در هر انتقالی از انتقال دهنده دریافت و به حساب مشخص شده از طرف سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند و ظرف مدت ده روز از تاریخ انتقال، رسید آن به همراه فهرستی که شامل تعداد و مبلغ فروش سهام مورد انتقال است را به اداره مالیاتی منطقه ارسال کنند.
بررسی نقل و انتقال سهام شرکت ها بعد از انحلال
بعضی شرکت ها بعد از انحلال، درخواست انتقال سهام دارند.
با توجه به قوانین موجود در اداره ثبت شرکتها نقل و انتقل سهام بعد از انحلال با ابهاماتی مواجه است.
ممکن است سهام سهامداران به دلایل مختلفی در برابر دیون بازداشت و متوقف شده باشد، بعد از بازداشت هم شرکت منحل بشود،در این رابطه برای اجرای حکم دادگاه شخصی که حکم به نفع او صادر شده درخواست واگذاری سهام می کند، ولی بعضی از اداره های ثبت انتقال سهام بعد از انحلال را غیر قابل ثبت می دانند.
در صورتیکه هدف شخصی که حکم به نفع او صادر شده برای انتقال سهام بعد از انحلال دست یابی به اموالی است که به سهامدار بعد یا درحین تصفیه منتقل میشود ، باشد .
پس این نوع انتقال بعد انحلال درست است.
در مورد انتقال سهام به صورت قراردادی هم باید عنوان کرد که اگر مالک سهام با اطلاع کامل از میزان اموال و دارایی شرکت و اطلاع از تقسیم آن ها، تصمیم به انتقال سهامش را داشته باشد در این حالت خریدار هم با اطلاع کامل از اینکه شرکت منحل شده، و قبول مسئولیت نقل سهام توسط فروشنده و خریدار، قابل ثبت در اداره های ثبت شرکت ها است.
بررسی نقل و انتقال سهم الشرکه در شرکت با مسئولیت محدود
در نقل و انتقال سهم الشرکه در شرکت با مسئولیت محدود باید دو شرط اساسی طبق قانون تجارت رعایت شود:
رعایت ماده 102 قانون تجارت که تصریح کرده سهم الشرکه که شرکاء نمی توانند به شکل اوراق تجارتی قابل انتقال اعم از با اسم و یا بی اسم و غیره درآید سهم الشرکه را نمی توان منتقل به غیر نمود مگر با رضایت عده از شرکاء که لااقل سه ربع سرمایه متعلق به آنها بوده و اکثریت عددی نیز داشته باشند.
رعایت ماده 103 قانون تجارت که تصریح کرده انتقال سهم الشرکه بعمل نخواهد آمد مگر به موجب سند رسمی.
البته باید توجه کرد در مورد شرط اول اساسنامه شرکت می تواند ترتیب دیگری را مقرر کند.
همینطور در مورد شرط دوم قابل ذکر است که نقل و انتقال سهم الشرکه با سند صلحی که توسط دفاتر اسناد رسمی طی سند رسمی تنظیم می شود ، انجام پذیر است.
از لحاظ قانونی دفاتر اسناد رسمی ملزم به رعایت ماده 102 قانون تجارت که در بالا ذکر شده، هستند ولی دیده شده که برخی از این دفاتر بدون رعایت این قانون اقدام به صدور سند صلح می نمایند.
در حالیکه دفاتر اسناد رسمی می بایست با رعایت دقیق ماده 102 قانون تجارت اقدام به صدور سند صلح نمایند و صدور سند صلح بدون رعایت این ماده نمی تواند ملاک اقدام اداره ثبت شرکت ها برای ثبت نقل و انتقال سهم الشرکه باشد.